Księga wieczysta - dlaczego jest niezbędna
Księga wieczysta – ogólna charakterystyka
Bezwzględny charakter praw rzeczowych wymaga jawności. Musi istnieć możliwość zaznajomienia się z ich treścią, skoro mają być skuteczne erga omnes. Postulat jawności praw rzeczowych jest w polskim systemie prawnym realizowany przede wszystkim poprzez instytucję ksiąg wieczystych.
Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. Jest to zasadniczy cel i główna funkcja ksiąg wieczystych.
Księgami wieczystymi są księgi założone na podstawie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz księgi już istniejące w dniu jej wejścia w życie.
Księga wieczysta – wpisy
Na treść księgi wieczystej składają się dokonywane w niej wpisy. Wpisem są wszystkie adnotacje w treści księgi, wskazujące na zmianę stanu prawnego lub na ustalenie tego stanu zgodnie z rzeczywistością. Wpisem do księgi jest także wykreślenie. Przeciwko domniemaniu prawa wynikającemu z wpisu w księdze wieczystej nie można powoływać się na domniemanie prawa wynikające z posiadania. Wpis może być dokonany tylko na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepis szczególne nie przewidują innej formy dokumentu.
Wpisy danych ustalających stan prawny nieruchomości co do zasady mają charakter deklaratoryjny – ujawniający, czyli same nie tworzą prawa. Od tej zasady ustawodawca przewidział nieliczne wyjątki, kiedy to wpis ma charakter konstytutywny, czyli jego dokonanie jest warunkiem powstania, zmiany albo przeniesienia prawa. Są to następujące wpisy:
- Ustanowienie hipoteki i zrzeczenie się zabezpieczenia hipotecznego bez wygaśnięcia wierzytelności,
- Powstanie i przeniesienie w drodze umowy użytkowania wieczystego,
- Ustanowienie odrębnej własności lokali mieszkalnych,
- Przeniesienie ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości, ujawnionego w księdze wieczystej, jeżeli przepis szczególny inaczej nie stanowi, a także zrzeczenie się tego prawa,
- Zastrzeżenie pierwszeństwa ograniczonego prawa rzeczowego wpisanego do księgi wieczystej i zmiana pierwszeństwa tego prawa.
Zasada deklaratoryjności wpisów powoduje, że nie wszystkie nieruchomości mają urządzone księgi wieczyste. Jednak według art.35 KWU właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Jeżeli osoba trzecia doznała szkody na skutek nieujawnienia prawa własności w księdze wieczystej, właściciel ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą na skutek niewykonania obowiązku.
Hasła kluczowe:
Skomentuj