Jakie są sposoby zniesienia współwłasności?Zniesienie współwłasności nastąpić poprzez zawarcie stosownej umowy cywilnoprawnej pomiędzy współwłaścicielami. Jeżeli jednak współwłaściciele nie potrafią uzgodnić sposobu zniesienia współwłasności – zniesienie współwłasności na następuje na mocy orzeczenia sądu (w trybie postępowania nieprocesowego).W obu przypadkach zniesienie współwłasności może odbyć się z zastosowaniem różnorodnych sposobów likwidacji stosunku współwłasności. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują trzy sposoby zniesienia współwłasności, a mianowicie:podział rzeczy wspólnej (tzw. podział fizyczny),przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, lubsprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).Wskazane powyżej uszeregowanie sposobów zniesienia współwłasności świadczy o wyraźnej preferencji ustawodawcy. Bez wątpienia traktuje on jako pierwszorzędny sposób podział rzeczy wspólnej (art. 211 Kodeks cywilny). W dalszej kolejności aprobuje przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli. Ostatecznością jest zaś sprzedaż rzeczy wspólnej (art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego).Zauważyć należy przy tym, iż zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej nie może nastąpić jeżeli podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości (art. 211 Kodeksu cywilnego). Jeżeli natomiast zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może zaś obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi. Z kolei jeśli rzecz nie daje się podzielić, wówczas może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 212 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego). Przy czym, zgodnie z art. 212 § 3 Kodeksu cywilnego w razie gdy zaś ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. Ponadto, w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.Kto może żądać zniesienia współwłasności ułamkowej?W związku z przyjętą w Kodeksie cywilnym konstrukcją, traktującą współwłasność w częściach ułamkowych jako stan tymczasowy, ustawodawca w zasadzie dopuścił możliwość zniesienia współwłasności w każdym czasie, przyznając jednocześnie współwłaścicielom roszczenie o zniesienie współwłasności, które nie ulega przedawnieniu (por. art. 220 Kodeksu cywilnego). Jak bowiem stanowi art. 210 zd. 1 Kodeksu cywilnego, każdy z współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Jednakże, zgodnie z brzmieniem art. 210 zd. 2 Kodeksu cywilnego powyższe uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Przy czym w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.Właściwość sądu oraz kosztyOdnosząc się do zniesienia współwłasności na drodze sądowej wskazać należy, iż  sprawy o zniesienie współwłasności nieruchomości rozpoznaje sąd rejonowy (jako sąd I instancji), właściwy z uwagi na miejsce położenia nieruchomości. Jak już wcześniej wspomniano, sprawa taka toczy się w postępowaniu nieprocesowym, a jej uczestnikami są wszyscy współwłaściciele. Opłata sądowa od wniosku o wniesienie współwłasności jest opłatą stałą. W razie zgodnego wniosku współwłaścicieli o zniesienie współwłasności nieruchomości (gdy wniosek zawiera zgodny projekt zniesienia współwłasności) wysokość wpisu sądowego wynosi 300 zł , natomiast w pozostałych przypadkach opłata sądowa od wniosku wynosi 1.000 zł (art. 41 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).Hasła kluczowe:współwłasność, podział cywilny rzeczy, podział rzeczy wspólnej, rzecz wspólna, sposoby zniesienia współwłasności, zniesienie współwłasności